Os dereitos do neno

Xesús Alonso Montero
Xesús Alonso Montero BEATUS QUI LEGIT

CULTURA

Pleno en Ourense con escolares nunha conmemoración da convención dos dereitos do neno, en foto de arquivo.
Pleno en Ourense con escolares nunha conmemoración da convención dos dereitos do neno, en foto de arquivo. Santi M. Amil

05 may 2024 . Actualizado a las 17:15 h.

No ano 1973 a editorial Celta, de Lugo, publicou un libriño de 54 páxinas co título Declaración dos Dereitos do Neno e outras cousas nosas. Era a primeira vez que se publicaba en galego a Declaración dos Dereitos do Neno, aprobada pola Asemblea Xeral das Nacións Unidas o 20 de novembro de 1959, ou sexa, catorce anos antes. Os autores da publicación luguesa foron, tal como reza a cuberta do pequeno volume, os alumnos de 4.º curso do Instituto Masculino de Lugo, alumnos meus nese ano, entre eles o meu fillo Xesús (Cuchus Pimentel). No título, o de «e outras cousas nosas» facía referencia a textos en idioma galego protagonizados por nenos (refráns, cancioneiro popular, contos breves de autores importantes, relatos da tradición oral e poemas, entre eles ¡Ai!..., de Curros Enríquez, e Xogo ruín, de Luís Pimentel). Coordinou o traballo literario o propio profesor e fixo o debuxo da cuberta o alumno Xoán L. do Rego Santín.

Releo, non sen emoción, 51 anos despois, estas páxinas, e reparo, sobre todo, nas dúas do apéndice, nas que os alumnos do grupo D de terceiro curso respondían á pregunta: «¿Qué dereitos, ó teu xuicio, debe ter o neno?». Das dezaseis respostas, hoxe eu escollería estas seis: «Dereito de opinión no seo da familia» (V. Gallego Vincent), «Dereito a que non dean mellor trato ós fillos dos importantes que ós fillos dos probes» (R. López Mosquera), «Dereito a termos un representante nas Cortes españolas» (L. Pedrosa Fraga), «Dereito a que non nos enganen con certas cousas, por exemplo, co dos Reis Magos» (M. Porta Lamazares), «Dereito a un fogar e ó agarimo» (L. Prieto Díaz) e «Dereito a que non nos castiguen nin nos maltraten cando fagamos mal unha cousa, e si a que nos ensinen» (L. Pedrosa Fraga).

Na elaboración deste corpus de textos xurídicos e literarios estivo moi presente a man do alumno Celso Matalobos Cerceda, anos despois excelente profesor de Galego no mesmo instituto. El foi quen, con moito xeito, organizou a exposición bibliográfica no Instituto e xestionou para o 19 de abril o acto académico de homenaxe ao coordinador do insólito libriño de 1973.